CZY JESTEŚMY GOTOWI POŻEGNAĆ SIĘ Z PRZEDSZKOLEM? CZYLI KILKA SŁÓW O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ

Przejdź poziom wyżej

Jest taki dzień w przedszkolnym kalendarzu, który wzbudza we wszystkich ogromne emocje...niedługo bowiem będziemy świętować zakończenie przedszkola i pożegnamy absolwentów “zerówki”.

Ktoś mógłby powiedzieć, że pożegnania są częścią życia wychowawcy...trzeba wypuścić podopiecznych w świat, aby mogli dalej rozwijać swój potencjał i talenty.

Niemniej jednak jest to czas wzruszeń i emocji, a także powód do refleksji, zarówno dla nauczycieli, jak i dla Rodziców.

Dla Rodziców koniec przedszkola bywa równie podniosłym wydarzeniem, co więcej dorośli uświadamiają sobie, że ich “maluchy” są o krok od wejścia w nowy etap życia jakim jest szkoła.

Wydaje się, jakby zaledwie wczoraj przekraczali po raz pierwszy progi przedszkola, martwiąc się czy adaptacja w grupie przebiegnie pomyślnie, a teraz ich pociecha tańczy poloneza i recytuje pożegnalne wierszyki...

To jednak, co dorosłym wydaje się oczywiste, dla dzieci takie nie jest. Nawet absolwenci zerówki nie utożsamiają “pożegnania” z “odejściem” z przedszkola. Często w rozmowach wyrażają swoje zdziwienie na wieść o tym, że w szkole nie będzie już “ich Pań” oraz dawnych kolegów z grupy (a przynajmniej nie wszystkich). To zasiewa w dzieciach ziarnko niepewności, co ich czeka w pierwszej klasie.

Przedszkolaki, które osiągnęły pełną gotowość szkolną nie mają powodów do niepokoju. Należy je wspierać emocjonalnie, budować pozytywny obraz szkoły, warto przywoływać swoje własne, pozytywne doświadczenia z czasów wczesnoszkolnych. Dobrze jest zaangażować dziecko w wybór tzw. wyprawki szkolnej. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest uczestnictwo w dniach otwartych szkoły, do której pociecha została zapisana, aby mogła zapoznać się z budynkiem i otoczeniem placówki.

W sytuacji, gdy w jakichś obszarach gotowość szkolna nie została osiągnięta warto iść za radą wychowawców oraz specjalistów i okres wakacji wykorzystać na uzyskanie prawidłowej diagnozy, jeżeli do tej pory nie udało się jej otrzymać.

Dzieci czują się pewniej, jeśli mają świadomość, że już “coś” potrafią- to co znane nie jest im straszne. Dlatego, aby zapewnić dobry start szkolny wszystkim naszym absolwentom, wychowawcy przeprowadzili wnikliwie badania gotowości szkolnej każdego dziecka z najstarszych grup, a wyniki przekazali rodzicom wraz z zaleceniami do dalszej pracy. Zalecenia te to wskazówki, jak mądrze wesprzeć dziecko na kolejnym etapie edukacyjnym.

Co to właściwie jest “gotowość szkolna”? Najprościej rzecz ujmując, są to umiejętności oraz wiedza, którą każdy absolwent przedszkola powinien posiadać.

Fachowo jednak gotowość szkolna to poziom rozwoju dziecka, który umożliwia mu pomyślne rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej. Oznacza to, że dziecko jest na tyle rozwinięte pod względem fizycznym, emocjonalnym, społecznym, intelektualnym i psychicznym, że jest w stanie sprostać wymaganiom stawianym uczniowi.

Obszary gotowości szkolnej:

Gotowość fizyczna:

Sprawność motoryczna
Koordynacja ruchowa
Zdrowie i odporność

Gotowość poznawcza:

Rozwój mowy
Umiejętność logicznego myślenia i rozumowania
Koncentracja uwagi
Pamięć
Podstawowe pojęcia matematyczne

Gotowość emocjonalno-społeczna:

Umiejętność nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi
Zdolność współpracy w grupie
Samodzielność
Umiejętność radzenia sobie z emocjami i frustracją
Motywacja do nauki i ciekawość poznawcza

Gotowość do samodzielnego funkcjonowania w środowisku szkolnym:

Rozumienie i przestrzeganie zasad
Umiejętność wykonywania poleceń
Odpowiedzialność za swoje rzeczy
Umiejętność skupienia się na jednym zadaniu przez dłuższy czas.

Dlaczego gotowość szkolna jest ważna?

Dziecko, które osiągnęło gotowość szkolną:
lepiej radzi sobie z nowymi obowiązkami;
Łatwiej przystosowuje się do wymagań szkolnych;
Chętniej uczestniczy w zajęciach.

Brak gotowości może skutkować:

Trudnościami w nauce;
Problemami emocjonalnymi;
Problemami społecznymi;
Obniżoną samooceną.

Checklista gotowości szkolnej – dla rodziców

Rozwój poznawczy

☐ Dziecko rozpoznaje i nazywa kolory, figury geometryczne, litery i cyfry.

☐ Liczy przynajmniej do 10, zna pojęcia: więcej – mniej, pierwszy – ostatni.

☐ Potrafi skupić uwagę na zadaniu przez co najmniej 15 minut.

☐ Zadaje pytania, interesuje się otaczającym światem.

☐ Rozumie proste instrukcje i potrafi je wykonać.

Sprawność manualna i fizyczna

☐ Prawidłowo trzyma ołówek/kredkę, nie męczy się przy rysowaniu czy pisaniu.

☐ Rysuje postać ludzką z detalami (np. oczy, palce, ubranie).

☐ Posługuje się nożyczkami, potrafi coś wyciąć po linii.

☐ Samodzielnie ubiera się, wiąże buty, zapina guziki.

☐ Potrafi utrzymać równowagę, skacze na jednej nodze, biega, rzuca i łapie piłkę.

Rozwój mowy i komunikacja

☐ Mówi wyraźnie i zrozumiale dla obcych osób.

☐ Buduje poprawne gramatycznie zdania.

☐ Rozumie opowiadania, potrafi opowiedzieć krótki tekst własnymi słowami.

☐ Zna swoje imię, nazwisko, adres zamieszkania, imiona rodziców.

Rozwój emocjonalny i społeczny

☐ Potrafi czekać na swoją kolej, współdziała z rówieśnikami.

☐ Rozpoznaje i nazywa emocje – swoje i innych.

☐ Radzi sobie z drobnymi trudnościami (np. przegrana w grze, niepowodzenie).

☐ Chce uczyć się nowych rzeczy, przejawia ciekawość poznawczą.

☐ Oddziela się bez lęku od rodziców i potrafi funkcjonować samodzielnie w grupie.

Samodzielność i gotowość szkolna

☐ Samodzielnie korzysta z toalety i dba o higienę osobistą.

☐ Umie spakować swoje rzeczy, dba o porządek wokół siebie.

☐ Wykazuje chęć nauki, interesuje się książkami, rysowaniem, zadaniami.

☐ Potrafi usiąść spokojnie przy stoliku i pracować przez dłuższy czas.

Wskazówka dla rodziców:

Jeśli większość pól jest zaznaczona – Twoje dziecko prawdopodobnie jest gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole.

Jeśli wiele pól pozostaje pustych – warto skonsultować się z nauczycielem przedszkola lub specjalistą z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wczesne wsparcie może bardzo pomóc.

Jak wspierać dziecko przed pójściem do szkoły?

1. Rozmawiaj o szkole pozytywnie

Opowiadaj o szkole jako o ciekawym miejscu: nowych kolegach, zabawach, nauce.
Wspominaj własne dobre doświadczenia ze szkoły.
Unikaj straszenia szkołą („Zobaczysz, w szkole już nie będzie zabawy”).

2. Odwiedzaj szkołę wcześniej

Jeśli to możliwe, pójdźcie razem obejrzeć budynek szkoły, salę, boisko.
Weź udział w dniach otwartych lub spotkaniach adaptacyjnych.

3. Ćwicz samodzielność

Zachęcaj dziecko do samodzielnego: ubierania się, pakowania plecaka, sprzątania po sobie.
Ćwiczcie poranne rytuały – wstawanie, ubieranie, śniadanie – jakbyście szykowali się do szkoły.

4. Wzmacniaj kompetencje emocjonalne

Ucz dziecko nazywania emocji i radzenia sobie z nimi („Widzę, że się boisz. To normalne przed czymś nowym.”).
Uspokajaj, że zawsze może się do Ciebie zwrócić, kiedy coś je zmartwi.

5. Ustal jasny rytm dnia

Wprowadzaj stałe pory posiłków, snu, odpoczynku i aktywności – dzieci lepiej funkcjonują w przewidywalnym rytmie.
Zadbanie o odpowiednią ilość snu (ok. 10 godzin) jest kluczowe!

6. Ćwicz koncentrację i słuchanie

Czytajcie razem książki i rozmawiajcie o nich.
Grajcie w gry planszowe, które wymagają czekania na swoją kolej i skupienia.
Dawaj proste polecenia i sprawdzaj, czy dziecko potrafi je wykonać w kolejności.

7. Zachęcaj do kontaktu z rówieśnikami

Umożliwiaj dziecku zabawę z innymi – w przedszkolu, na placu zabaw, w domu.
Rozmawiaj o zasadach wspólnej zabawy i rozwiązywaniu konfliktów.

8. Zadbaj o sprawność manualną

Rysujcie, kolorujcie, lepcie z plasteliny, wycinajcie – to wszystko przygotowuje rękę do pisania.
Pamiętaj, że nie trzeba uczyć dziecka pisać ani czytać – wystarczy, że interesuje się literami i książkami.

9. Daj dziecku poczucie sprawczości i wiary w siebie

Chwal wysiłek, nie tylko efekt („Podoba mi się, że się nie poddałeś!”).
Pozwalaj podejmować decyzje – np. co zje na śniadanie, w co się ubierze.

10. Zadbaj o kompletowanie wyprawki wspólnie

Wybierzcie razem plecak, przybory szkolne – dziecko poczuje się ważne i zaangażowane.
Naucz dziecko rozpoznawać swoje rzeczy, podpiszcie je imieniem.

Pamiętaj:

Najważniejsze, co możesz dać dziecku, to poczucie bezpieczeństwa, miłości i zaufania. Dziecko, które czuje wsparcie rodziców, znacznie lepiej radzi sobie z nowymi wyzwaniami.